Zoals jullie weten ben ik gek op Nederlandse spreekwoorden en gezegden. Tegen heug en meug is zo’n juweeltje dat me vandaag goed past. Heug komt van verheugen en meug is een vervorming van mogen. Het betekent dat je ergens tegenop ziet of dat je iets met grote tegenzin doet. Deze maand bevat een aantal momenten waar ik tegen heug en meug doorheen moet.
Vruchten van het najaar
Het is herfst en dat betekent dat we paddenstoelen gaan zoeken en – beperkt – plukken. Daar groeide ik in de USSR mee op, want mijn Russische oma wist er echt alles van, zoals waar welke soort te vinden is en hoe je deze veilig kunt bereiden. Tot drie jaar geleden zochten we jaarlijks met haar naar paddenstoelen. In de uitgestrekte bossen rond haar prachtige huis leerde ze mij er veel over en ze bracht de liefde ook over op mijn dochter. Vroeger kon ik niet wachten tot het herfst was.
Ook in Nederland heb ik reeds een lange traditie rond paddenstoelen. Ik schrijf er hier regelmatig over. Vele jaren wandelen we door de bossen, op zoek naar de pracht van de herfst. Met sommige vrienden doe ik dat al wel een jaar of 15. Daar keek ik vroeger naar uit, maar nu zie ik er tegenop.
Ongemak troef
Mensen waar ik jaren terug op de bruiloft was en geboorten van hun kinderen mee vierde, ontpopten zich het afgelopen jaar als antisemiet. Van een aantal vermoed ik dat het een soort meeloop-reflex is. Ze weten zelf weinig van de regio en de religies, en zijn nooit in Israël geweest. Ze horen her en der een eenzijdig verhaal en daar gaan ze in mee. Het betekent dat ik tijdens zo’n paddenstoelen-wandeling geconfronteerd wordt met een eindeloze stroom one-liners die ze leren op hun Instagram-academie.
Het afgelopen jaar maakte ik verschillende ongemakkelijke situaties mee en daardoor realiseerde ik hoe kwetsbaar de Joodse situatie is en hoe weinig controle we hebben over hoe de wereld ‘ons soort mensen’ ervaart. We kunnen assimileren en volledig opgaan in de samenleving, zoals we ruim tweeduizend jaar hebben gedaan, maar ons bloed kunnen we niet ontkennen. Het afgelopen jaar bewijst dat een goed geleidde online marketingcampagne iedere Jood vogelvrij maakt om hoe we zijn geboren, niet om waar we voor staan.