Het is het proces dat me raakt, de eenvoud en efficiency, alles gericht op volume. Mensen worden tot nummer gemaakt en als product via gaskamers en crematoria verwerkt. 15.000 per etmaal. Dag in, dag uit, in weer en wind. Een bezoek aan de moordfabriek Auschwitz-Birkenau brengt me heftig van mijn stuk.
Op het perron bepaalt een arts op het oog of je kunt werken of direct naar de gaskamer gaat. Stel je dat eens voor. Je hebt dagen, soms weken in een goederenwagon geleefd. Nauwelijks gegeten en weinig daglicht gezien. Dan gaat de deur open, hoor je honden blaffen en mensen schreeuwen. Je moet je bagage achterlaten. En een oogwenk later ben je op weg naar een werkbarak of een gaskamer.
1.3 miljoen mensen stappen op dat perron van de trein. Ruim 1.100.000 overleven dat niet. Het meerendeel wordt direct na aankomst vergast, voornamelijk Joden (ruim 1 miljoen), maar ook Roma, Sinti, en Russische en Poolse Krijgsgevangen.
Op het perron wordt behalve de menselijkheid ook de laatste bagage afgenomen. Die spullen gaan naar het deel van Auschwitz-Birkenau dat het “Kanada Kommando” heet. Dit is de geldmachine van het kamp, want hier wordt alle bagage doorzocht op waardevolle spullen. Tubes tandpasta worden leeggespoten in emmers, want wie weet heeft een Jood er goud of een edelsteen in verstopt.
Mensen zoals u en ik
De restanten van de kachels geven aan waar de barakken stonden. Vele velden vol. Onwerkelijk.
Zeker wanneer je realiseert dat de moordfabriek Auschwitz-Birkenau is bedacht door politici, wettelijk mogelijk gemaakt door juristen, ontworpen door ingenieurs, geoptimaliseerd door wetenschappers en operationeel geleid werd door artsen. Journalisten en radiomakers hielpen de ontmenselijking aan de man te brengen.
De holocaust is een racistisch project. Er werd gemoord vanwege ras en niet om daden van de slachtoffers. Uiteindelijk werden er ongewapende mensen, zoals u en ik, koelbloedig vermoord. Door mensen zoals u en ik. En dat werd administratief vastgelegd, door mensen zoals u en ik. En verzekerd, door mensen zoals u en ik. En daar werd een factuur voor gestuurd, door mensen zoals u en ik.